Hai xã Vĩnh Trung và Vĩnh Nam thuộc vùng đất Vĩnh Hoàng ngày xưa, nằm trong địa danh có Chi bộ Cộng sản Huỳnh Công ra đời đầu tiên ở huyện Vĩnh Linh vào năm 1930. Hai xã có những nét chung là đều được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân thời chống Mỹ cứu nước, đạt chuẩn xã nông thôn mới. Theo Nghị quyết số 832 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Hướng dẫn số 11 của Ban Tổ chức Tỉnh ủy Quảng Trị, Đảng bộ 2 xã Vĩnh Trung và Vĩnh Nam sáp nhập thành Đảng bộ xã Trung Nam. Những thành tựu mà hai địa phương trước đây đạt được là nền móng bền vững cho xã Trung Nam tiếp tục vươn lên, phát triển toàn diện trong giai đoạn mới.
Nhiệm kỳ 2015- 2020, xã Trung Nam tận dụng mọi tiềm năng sẵn có từ điều kiện tự nhiên, đồng thời tạo được hành lang pháp lý để khuyến khích Nhân dân đẩy mạnh các loại hình kinh tế phù hợp với thị trường, mang lại mức thu khá. Thu nhập bình quân đầu người năm 2019 đạt 33,4 triệu đồng/người, năm 2020 ước đạt 37 triệu đồng/người. Địa phương chú trọng cơ cấu kinh tế phù hợp với nền kinh tế hàng hóa, giảm dần tỉ trọng nông - lâm - ngư nghiệp từ 77,5% năm 2015 xuống 65% năm 2019; công nghiệp - xây dựng từ 10,3% năm 2015 tăng lên 15,8% năm 2019; thương mại - dịch vụ tăng từ 12,2% đầu nhiệm kỳ lên 19,2% năm 2019. Đảng ủy xã có nghị quyết cụ thể, chuyển đổi sản xuất theo hướng đa cây, đa con, mở rộng diện tích cây công nghiệp dài ngày như cao su 845 ha, hồ tiêu 202 ha, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật công nghệ cao vào sản xuất các mô hình: Rau sạch thủy canh, sản xuất dưa lưới nhà màng thổ canh, thí điểm các mô hình cây ăn quả như bưởi da xanh, bưởi Diễn, ổi lê Đài Loan, dừa xiêm lùn trên đất cát, xoài, bơ, chanh leo… Các loại cây truyền thống được sản xuất theo hướng hàng hóa có trích xuất nguồn gốc sản phẩm như môn, khoai, từ, tía, ném, lạc, dưa…
Đối với chăn nuôi, chủ trương của xã mở rộng theo hướng mô hình trang trại, gia trại, nâng cao chất lượng đàn trâu, bò 1.523 con, đàn lợn gần 7.000 con, đàn gia cầm gần 40.000 con. Cá nước ngọt cũng được duy trì trên 34 ha mặt nước. Phát huy lợi thế gò đồi, người dân toàn xã đã trồng trên 330 ha rừng gồm rừng tự nhiên và rừng nguyên liệu, trong đó rừng nguyên liệu chiếm trên 2/3.
Công nghiệp - xây dựng chuyển biến mạnh mẽ, nhất là xây dựng cơ sở hạ tầng. Xã có 100% nhà dân được xây dựng kiên cố, bán kiên cố. 100% hộ dân sử dụng điện lưới quốc gia và thực hiện chương trình “thắp sáng đường quê”. Hình ảnh nông thôn thay đổi nhanh chóng với trên 90% hệ thống đường liên xã được nhựa hóa, đường liên thôn đều nhựa hóa và bê tông hóa. Từ năm 2015 đến nay, kể cả nguồn vốn nhà nước hỗ trợ và Nhân dân đóng góp được gần 138 tỉ đồng, xã tập trung vào xây dựng công trình phúc lợi công cộng: Giao thông, thủy lợi, điện lưới, cơ sở vật chất trường học, trạm y tế, nhà văn hóa khu dân cư, trung tâm học tập cộng đồng, công trình đền ơn đáp nghĩa… Từ một vùng quê nghèo khó, giao thông đi lại rất khó khăn, xã Trung Nam đã có bước chuyển đổi vượt bậc, tạo ra diện mạo nông thôn ngày càng tươi đẹp.
Xã Trung Nam đẩy mạnh thương mại - dịch vụ, phát huy hiệu quả các chợ trên địa bàn, tạo ra mạng lưới kết nối cung cầu các sản phẩm có chất lượng, mang thương hiệu địa phương. Qua đó, hình thành chuỗi giá trị sản phẩm nông sản, hàng hóa chủ lực như: Bột sắn dây Vĩnh Linh, dầu lạc, dầu mè Vĩnh Hoàng…Hiện tại, xã Trung Nam có 235 cơ sở kinh doanh dịch vụ, có 2 doanh nghiệp, 5 HTX dịch vụ nông nghiệp và 2 HTX chăn nuôi.
Phát huy thành tựu kinh tế - xã hội đạt được từ nhiệm kỳ qua, trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, Đảng ủy xã có phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp đẩy mạnh phát triển đồng bộ các lĩnh vực để đưa địa phương ngày càng đổi mới, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân. Căn cứ điều kiện thực tế của địa phương, trong phát triển kinh tế chú trọng đi sâu vào các lĩnh vực như: Tái cơ cấu nông nghiệp gắn với dồn điền đổi thửa, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật thúc đẩy sản xuất nông nghiệp phát triển. Tập trung mọi giải pháp xây dựng các HTX kiểu mới hoạt động hiệu quả, mang lại lợi ích kinh tế cho thành viên. Phấn đấu tốc độ tăng giá trị sản xuất bình quân giai đoạn 2020 - 2025 đạt từ 10 - 11%; tổng vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng trong nhiệm kỳ sẽ huy động đạt trên 150 tỉ đồng; tổng thu nhập xã hội đến cuối nhiệm kỳ đạt 350 - 360 tỉ đồng; thu nhập bình quân đầu người đạt 55 - 56 triệu đồng/năm. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2020 - 2025 đề ra phấn đấu xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, có từ 50% trở lên số thôn đạt thôn nông thôn mới kiểu mẫu.
Đối với kinh tế nông - lâm - ngư nghiệp, tập trung tái cơ cấu theo hướng bền vững, gắn với xây dựng nông thôn mới, chuyển đổi cây trồng, vật nuôi thích ứng với khí hậu. Hình thành 3- 5 trang trại, gia trại chăn nuôi đại gia súc, gia cầm theo hướng VietGap, có liên kết bao tiêu sản phẩm. Chuyển đổi một số diện tích lúa kém hiệu quả sang xây dựng mô hình sinh thái kết hợp phát triển dịch vụ. Phát triển công nghiệp - xây dựng trên cơ sở chế biến các mặt hàng nông sản, cơ khí hiện có. Xã sẽ sớm có giải pháp đẩy mạnh phát triển các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp, tạo cầu nối giữa sản xuất với chế biến cũng như tiêu thụ sản phẩm. Đến cuối nhiệm kỳ phấn đấu đạt tỉ trọng công nghiệp - xây dựng chiếm 20% nền kinh tế của xã. Tiếp tục đầu tư xây dựng các chợ trên địa bàn, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chợ, kết nối cung cầu các sản phẩm có thương hiệu ra diện rộng; đồng thời có chính sách thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực dịch vụ du lịch sinh thái tại các hồ đập trên địa bàn xã. Xã có phương hướng xây dựng một mô hình du lịch canh nông.
Để đạt được các mục tiêu về kinh tế- xã hội, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2020 - 2025 đề ra, cấp ủy, chính quyền địa phương tăng cường công tác lãnh đạo, triển khai hiệu quả các mặt công tác, người dân và cả hệ thống chính trị vào cuộc, chung sức, chung lòng, sớm đưa xã Trung Nam trở thành xã nông thôn mới kiểu mẫu trước năm 2025.
Phan Ngọc Khoa
Chủ tịch UBND xã Trung Nam
